စိတ္ခ်မ္းသာမႈတစ္ခု ရခ်င္ရင္ ပထမဦးဆံုး စိတ္ညစ္၊ စိတ္ဆင္းရဲစရာေတြထဲကေန လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အရင္ႀကိဳးစားသင့္တယ္။ စိတ္ညစ္စရာနဲ႔ ႀကံဳတဲ့အခါ ခံစားခ်က္ ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုးေတြကိုခ်ၿပီး အျဖစ္မွန္ကို အရင္သံုးသပ္ၾကည့္သင့္တယ္။ ၿပီးမွ ေျဖရွင္းသင့္တဲ့အရာကို ေျဖရွင္းၿပီး ေျဖရွင္းစရာမလိုတဲ့၊ ကိုယ့္စိတ္ကို ပို႐ႈပ္ေထြးေအာင္လုပ္တဲ့ အမႈိက္ေတြကိုေတာ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ဒံုးဒံုးခ်ၿပီး လႊင့္ပစ္တတ္ရမယ္။ ဒီလိုလုပ္ေဆာင္ႏိုင္မွ စိတ္ေတြလန္းဆန္းၿပီး ဦးေႏွာက္ေတြ ၾကည္လင္လာႏိုင္တယ္။ စိတ္ညစ္စရာေတြကုိ ဥေပကၡာျပဳတတ္ဖို႔၊ စြန္႔လြတ္တတ္ဖို႔ လိုပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ အေတြးကိုေျပာင္းလဲၿပီး စိတ္သေဘာထားကို အနည္းငယ္ျပဳျပင္မယ္ ဒါမွမဟုတ္
အေနအထိုင္ေျပာင္းၿပီး ပတ္ဝန္းက်င္အသစ္ရွာမယ္ စတာေတြနဲ႔ စိတ္ဆင္းရဲစရာေတြကို ေျဖေဖ်ာက္ၿပီး စိတ္ခ်မ္းသာမႈေတြကို ႀကိဳဆိုႏိုင္ပါတယ္။
ကြၽန္ေတာ့္မိတ္ေဆြတစ္ဦးက အၿမဲတမ္း မ်က္ႏွာ႐ွစ္ေခါက္ခ်ဳိးနဲ႔ ျပႆနာအေသးအမႊားအတြက္ စိတ္တို၊ ေဒါသထြက္ေနတတ္တယ္။ ကေလးေတြ အမွတ္မေကာင္းလဲ သူ႔ခမ်ာတစ္ေန႔ကုန္ စိတ္ညစ္ေနတာပဲ။ သူ႔အမ်ဳိးသား မေတာ္တဆေျပာမိတဲ့ စကားတစ္ခြန္းအတြက္နဲ႔လည္း သူမစားႏိုင္၊ မေသာက္ႏိုင္ျဖစ္တတ္တယ္။ "ဘယ္လိုကိစၥမ်ဳိးမဆို ကြၽန္မစိတ္ထဲမွာ အခ်ိန္အၾကာႀကီးရွိေနတတ္ၿပီး အလုပ္အကိုင္၊ ေနထိုင္မႈေတြကို ထိခိုက္ေစတဲ့ စိတ္ညစ္စရာေတြ ျဖစ္လာခဲ့တယ္" လို႔ သူကဆိုပါတယ္။
တစ္ေန႔မွာ စိတ္လက္မၾကည္သာတဲ့အခ်ိန္ အေရးႀကီးတဲ့အစည္းအေဝးတစ္ခု သူသြားရတယ္။ မွန္ထဲက မအီမသာျဖစ္ေနတဲ့ ကိုယ္ရုပ္ကိုၾကည့္ၿပီး ကြၽန္ေတာ့္ကို သူဖုန္းဆက္တယ္။
"ဘယ္လိုလုပ္ရင္ ေကာင္းမလဲ? ကြၽန္မစိတ္ေတြညစ္ေနတယ္။ ကြၽန္မရုပ္က ညႇိးႏြမ္းၿပီး သြက္လက္ပံုမျပဘူး။ ဒီအစည္းအေဝးက အေရးႀကီးလို႔ပါ"
"အဲဒီ ညစ္ေနတဲ့စိတ္ကို လြတ္ခ်လိုက္ပါ။ ညႇိးႏြမ္းေနတာေတြေပ်ာက္ေအာင္ မ်က္ႏွာသစ္လိုက္ပါ။ မ်က္ႏွာကိုျပဳျပင္ၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္ယံုၾကည္မႈေတြ ထပ္ျဖည့္လိုက္ပါ။ ကိုယ္ဟာ ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ့သူတစ္ေယာက္လို႔ ထင္လိုက္ပါ။ ကိုယ့္ဟာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ၊ ယံုၾကည္မႈအျပည့္ရွိသူလို႔ ထင္မွတ္ရင္ ကိုယ့္ရဲ႕စိတ္က ၾကည္လင္လန္းဆန္းလာလိမ့္မယ္။ စိတ္ၾကည္ရင္ မ်က္ႏွာၾကည္မယ္၊ ၿပံဳးရႊင္မယ္"လို႔ ကြၽန္ေတာ္ အႀကံေပးလိုက္တယ္။
အဲဒီညမွာ ကြၽန္ေတာ့္ဆီဖုန္းဆက္ၿပီး "ဆရာ... ဒီတစ္ေခါက္ အစည္းအေဝးမွာ ကြၽန္မေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ပါဝင္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ ပေရာ့ဂ်က္အသစ္နဲ႔ အလုပ္အသစ္ရလိုက္တယ္။ ကိုယ့္ကုိယ္ယံုၾကည္မႈေတြ ျဖည့္လိုက္တာနဲ႔ ယံုၾကည္မႈေတြရလာမယ္၊ စိတ္ခ်မ္းသာမႈေတြျဖည့္ရင္ စိတ္ညစ္စရာေတြ ေပ်ာက္ကြယ္သြားမယ္ဆိုတာကို ကြၽန္မတစ္ခါမွ ေတြးထင္မထားခဲ့မိဘူး။ ဆရာရဲ႕ အားေပးစကားေတြအတြက္ ေက်းဇူးပါဆရာ"လို႔ သူကေျပာခဲ့တယ္။
ဒါဟာ စိတ္ကိုကုသတဲ့ နည္းျဖစ္တယ္လို႔ သူ႔ကို ကြၽန္ေတာ္ျပန္ေျပာျဖစ္ခဲ့တယ္။
"လူေတြက ကိုယ့္စိတ္ခံစားခ်က္ကို ေျပာင္းလဲတတ္ရမယ္။ ဒါမွ အေတြးအျမင္သစ္နဲ႔ အျပဳအမႈေတြကို ေျပာင္းလဲႏိုင္မယ္" ဒီသေဘာတရားက လည္ပတ္ေနတယ္။ အေတြးေျပာင္းရင္ ခံစားခ်က္ေျပာင္းတယ္၊ ခံစားခ်က္ေျပာင္းရင္ အေတြးသစ္ရတယ္။ ဒီသေဘာတရားပဲျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလိုနည္းတခ်ဳိ႕ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔သတိျပဳထားသင့္တယ္။
(၁)ကိစၥတစ္ခုကို စိတ္ရႊင္ရႊင္လန္းလန္းနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လုပ္ေဆာင္ေတာ့မယ့္အခါ အထက္ကနည္းအတိုင္း ကိုယ့္စိတ္ထဲ ေပ်ာ္ရႊင္မႈေတြျဖည့္ၿပီး စိတ္ညစ္စရာကို ပယ္ထုတ္လိုက္မယ္။ အမႈိက္အေတြးေတြနဲ႔ ခံစားခ်က္အစုတ္ေတြကို ကိုယ့္စိတ္ထဲကေန လွဲက်င္းထုတ္လိုက္မယ္။
(၂) စိတ္ဓာတ္ျမႇင့္စာေတြ ဖတ္ၿပီး ကိုယ့္စိတ္ခြန္အားေတြကို ျဖည့္မယ္။
(၃) ကိုယ့္အျပဳအမႈကို ဂရုစိုက္ရမယ္။ ကိုယ္ကို ေျဖာင့္မတ္ေအာင္ထားၿပီး အဝတ္အစားေတြကို သပ္သပ္ရပ္ရပ္ဝတ္ဆင္မယ္။ စိတ္လက္မပါ ငုပ္ငုပ္လွ်ဳိးလွ်ဳိး အျပဳအမႈေတြက ကံမေကာင္းျခင္းေတြရဲ႕ စရိုက္လကၡဏာျဖစ္တယ္။
(၄) အႏၱရာယ္အခက္အခဲၾကားမွာ စိတ္ကို တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ထားႏိုင္ရမယ္။ တင္းက်ပ္ေနတဲ့ စိုးရိမ္စိတ္ကို ေျဖေလ်ာ့တတ္ရမယ္။ ေျဖေလ်ာ့နည္းက ဥပမာ - အားကစားလုပ္မယ္၊ တရားထိုင္မယ္၊ ခရီးထြက္မယ္။
(၅) အေမရိကန္ကယ္ရီဖိုးနီးယားက စိတ္ပညာရွင္ Ekmanက ေလ့လာဆန္းစစ္ခ်က္တစ္ခု ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္။ Ekman က အစမ္းသပ္ခံသူေတြကို အံ့ၾသတာ၊ ေကာက္က်စ္တာ၊ စိတ္ဓာတ္က်၊ ေဒါသထြက္တာ၊ ေၾကာက္လန္႔၊ ေပ်ာ္ရႊင္တာစတဲ့ အမူအရာေတြ လုပ္ခိုင္းေစခဲ့တယ္။ စမ္းသပ္ခံသူေတြ လုပ္လိုက္တဲ့ အျပဳအမႈအတိုင္းပဲ သူတို႔စိတ္လည္းလိုက္ၿပီး ေျပာင္းလဲသြားတာကို ေတြ႔ခဲ့ရတယ္။ ေၾကာက္လန္႔တဲ့အျပဳအမႈ လုပ္လိုက္တဲ့ စမ္းသပ္ခံသူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ႏွလံုးခုန္ခ်က္ဟာ ျမန္ဆန္ၿပီး ကိုယ္အပူခ်ိန္က်သြားေၾကာင္း ေတြ႔ရတယ္။ တျခားအျပဳအမႈလုပ္သူေတြမွာလည္း မတူတဲ့ ေျပာင္းလဲခ်က္ေတြကို ေတြ႔ခဲ့ရတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဘယ္လိုျပဳမႈရင္ စိတ္ခံစားခ်က္ကလဲလိုက္ၿပီး ေျပာင္းလဲတတ္ပါတယ္။
မူရင္း-- google search or 擁抱好心情
ႏိုင္းႏိုင္းစေန ဘာသာျပန္သည္။
ကြၽန္ေတာ့္မိတ္ေဆြတစ္ဦးက အၿမဲတမ္း မ်က္ႏွာ႐ွစ္ေခါက္ခ်ဳိးနဲ႔ ျပႆနာအေသးအမႊားအတြက္ စိတ္တို၊ ေဒါသထြက္ေနတတ္တယ္။ ကေလးေတြ အမွတ္မေကာင္းလဲ သူ႔ခမ်ာတစ္ေန႔ကုန္ စိတ္ညစ္ေနတာပဲ။ သူ႔အမ်ဳိးသား မေတာ္တဆေျပာမိတဲ့ စကားတစ္ခြန္းအတြက္နဲ႔လည္း သူမစားႏိုင္၊ မေသာက္ႏိုင္ျဖစ္တတ္တယ္။ "ဘယ္လိုကိစၥမ်ဳိးမဆို ကြၽန္မစိတ္ထဲမွာ အခ်ိန္အၾကာႀကီးရွိေနတတ္ၿပီး အလုပ္အကိုင္၊ ေနထိုင္မႈေတြကို ထိခိုက္ေစတဲ့ စိတ္ညစ္စရာေတြ ျဖစ္လာခဲ့တယ္" လို႔ သူကဆိုပါတယ္။
တစ္ေန႔မွာ စိတ္လက္မၾကည္သာတဲ့အခ်ိန္ အေရးႀကီးတဲ့အစည္းအေဝးတစ္ခု သူသြားရတယ္။ မွန္ထဲက မအီမသာျဖစ္ေနတဲ့ ကိုယ္ရုပ္ကိုၾကည့္ၿပီး ကြၽန္ေတာ့္ကို သူဖုန္းဆက္တယ္။
"ဘယ္လိုလုပ္ရင္ ေကာင္းမလဲ? ကြၽန္မစိတ္ေတြညစ္ေနတယ္။ ကြၽန္မရုပ္က ညႇိးႏြမ္းၿပီး သြက္လက္ပံုမျပဘူး။ ဒီအစည္းအေဝးက အေရးႀကီးလို႔ပါ"
"အဲဒီ ညစ္ေနတဲ့စိတ္ကို လြတ္ခ်လိုက္ပါ။ ညႇိးႏြမ္းေနတာေတြေပ်ာက္ေအာင္ မ်က္ႏွာသစ္လိုက္ပါ။ မ်က္ႏွာကိုျပဳျပင္ၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္ယံုၾကည္မႈေတြ ထပ္ျဖည့္လိုက္ပါ။ ကိုယ္ဟာ ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ့သူတစ္ေယာက္လို႔ ထင္လိုက္ပါ။ ကိုယ့္ဟာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ၊ ယံုၾကည္မႈအျပည့္ရွိသူလို႔ ထင္မွတ္ရင္ ကိုယ့္ရဲ႕စိတ္က ၾကည္လင္လန္းဆန္းလာလိမ့္မယ္။ စိတ္ၾကည္ရင္ မ်က္ႏွာၾကည္မယ္၊ ၿပံဳးရႊင္မယ္"လို႔ ကြၽန္ေတာ္ အႀကံေပးလိုက္တယ္။
အဲဒီညမွာ ကြၽန္ေတာ့္ဆီဖုန္းဆက္ၿပီး "ဆရာ... ဒီတစ္ေခါက္ အစည္းအေဝးမွာ ကြၽန္မေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ပါဝင္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ ပေရာ့ဂ်က္အသစ္နဲ႔ အလုပ္အသစ္ရလိုက္တယ္။ ကိုယ့္ကုိယ္ယံုၾကည္မႈေတြ ျဖည့္လိုက္တာနဲ႔ ယံုၾကည္မႈေတြရလာမယ္၊ စိတ္ခ်မ္းသာမႈေတြျဖည့္ရင္ စိတ္ညစ္စရာေတြ ေပ်ာက္ကြယ္သြားမယ္ဆိုတာကို ကြၽန္မတစ္ခါမွ ေတြးထင္မထားခဲ့မိဘူး။ ဆရာရဲ႕ အားေပးစကားေတြအတြက္ ေက်းဇူးပါဆရာ"လို႔ သူကေျပာခဲ့တယ္။
ဒါဟာ စိတ္ကိုကုသတဲ့ နည္းျဖစ္တယ္လို႔ သူ႔ကို ကြၽန္ေတာ္ျပန္ေျပာျဖစ္ခဲ့တယ္။
"လူေတြက ကိုယ့္စိတ္ခံစားခ်က္ကို ေျပာင္းလဲတတ္ရမယ္။ ဒါမွ အေတြးအျမင္သစ္နဲ႔ အျပဳအမႈေတြကို ေျပာင္းလဲႏိုင္မယ္" ဒီသေဘာတရားက လည္ပတ္ေနတယ္။ အေတြးေျပာင္းရင္ ခံစားခ်က္ေျပာင္းတယ္၊ ခံစားခ်က္ေျပာင္းရင္ အေတြးသစ္ရတယ္။ ဒီသေဘာတရားပဲျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလိုနည္းတခ်ဳိ႕ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔သတိျပဳထားသင့္တယ္။
(၁)ကိစၥတစ္ခုကို စိတ္ရႊင္ရႊင္လန္းလန္းနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လုပ္ေဆာင္ေတာ့မယ့္အခါ အထက္ကနည္းအတိုင္း ကိုယ့္စိတ္ထဲ ေပ်ာ္ရႊင္မႈေတြျဖည့္ၿပီး စိတ္ညစ္စရာကို ပယ္ထုတ္လိုက္မယ္။ အမႈိက္အေတြးေတြနဲ႔ ခံစားခ်က္အစုတ္ေတြကို ကိုယ့္စိတ္ထဲကေန လွဲက်င္းထုတ္လိုက္မယ္။
(၂) စိတ္ဓာတ္ျမႇင့္စာေတြ ဖတ္ၿပီး ကိုယ့္စိတ္ခြန္အားေတြကို ျဖည့္မယ္။
(၃) ကိုယ့္အျပဳအမႈကို ဂရုစိုက္ရမယ္။ ကိုယ္ကို ေျဖာင့္မတ္ေအာင္ထားၿပီး အဝတ္အစားေတြကို သပ္သပ္ရပ္ရပ္ဝတ္ဆင္မယ္။ စိတ္လက္မပါ ငုပ္ငုပ္လွ်ဳိးလွ်ဳိး အျပဳအမႈေတြက ကံမေကာင္းျခင္းေတြရဲ႕ စရိုက္လကၡဏာျဖစ္တယ္။
(၄) အႏၱရာယ္အခက္အခဲၾကားမွာ စိတ္ကို တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ထားႏိုင္ရမယ္။ တင္းက်ပ္ေနတဲ့ စိုးရိမ္စိတ္ကို ေျဖေလ်ာ့တတ္ရမယ္။ ေျဖေလ်ာ့နည္းက ဥပမာ - အားကစားလုပ္မယ္၊ တရားထိုင္မယ္၊ ခရီးထြက္မယ္။
(၅) အေမရိကန္ကယ္ရီဖိုးနီးယားက စိတ္ပညာရွင္ Ekmanက ေလ့လာဆန္းစစ္ခ်က္တစ္ခု ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္။ Ekman က အစမ္းသပ္ခံသူေတြကို အံ့ၾသတာ၊ ေကာက္က်စ္တာ၊ စိတ္ဓာတ္က်၊ ေဒါသထြက္တာ၊ ေၾကာက္လန္႔၊ ေပ်ာ္ရႊင္တာစတဲ့ အမူအရာေတြ လုပ္ခိုင္းေစခဲ့တယ္။ စမ္းသပ္ခံသူေတြ လုပ္လိုက္တဲ့ အျပဳအမႈအတိုင္းပဲ သူတို႔စိတ္လည္းလိုက္ၿပီး ေျပာင္းလဲသြားတာကို ေတြ႔ခဲ့ရတယ္။ ေၾကာက္လန္႔တဲ့အျပဳအမႈ လုပ္လိုက္တဲ့ စမ္းသပ္ခံသူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ႏွလံုးခုန္ခ်က္ဟာ ျမန္ဆန္ၿပီး ကိုယ္အပူခ်ိန္က်သြားေၾကာင္း ေတြ႔ရတယ္။ တျခားအျပဳအမႈလုပ္သူေတြမွာလည္း မတူတဲ့ ေျပာင္းလဲခ်က္ေတြကို ေတြ႔ခဲ့ရတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဘယ္လိုျပဳမႈရင္ စိတ္ခံစားခ်က္ကလဲလိုက္ၿပီး ေျပာင္းလဲတတ္ပါတယ္။
မူရင္း-- google search or 擁抱好心情
ႏိုင္းႏိုင္းစေန ဘာသာျပန္သည္။